Druhny i Druhowie,
W dniach 20-28 lutego 2021r., będzie pracowała stacja harcerska okolicznościowa nieupamiętniająca postać harcmistrza Jana Poplewskiego, Komendanta Szczepu 2 Poznańskich Drużyn Harcerskich, Powstańca Wielkopolskiego i więźnia politycznego okresu stalinowskiego. Organizatorem akcji jest Harcerski Klub Łączności SP3ZAC z Poznańskiej Wildy. Po niżej życiorys Dh Jana oraz zdjęcie karty QSL. Zapraszamy do udziału w akcji.
20.06.1896-06.12.1950
Jan Poplewski urodził się 20 VI 1896 w Poznaniu. Od wczesnej młodości uczył się pracy zawodowej w gastronomii i pomagał w utrzymaniu rodziny, terminując w hotelu w Gnieźnie. W 1912 r. wstąpił do zastępu skautowego „Poznań”, w grudniu 1913 złożył przyrzeczenie skautowe. Od XI 1914 był zastępowym w 2 Drużynie Skautów im. Kazimierza Wielkiego w Poznaniu. W 1915 został wcielony do armii niemieckiej. Symulował choroby by uniknąć wysłania na front i aż do 1918 udało mu się zadekować w garnizonie poznańskim.
Jako konspirator w szeregach Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego uczestniczył w akcji gromadzenia uzbrojenia i sprzętu wojskowego przed powstaniem wielkopolskim. Wsławił się brawurową ucieczką z aresztu w dniu 14 XI 1918, gdy niemiecki patrol zaskoczył peowiaków podczas szabrowania magazynów mundurowych. Uczestniczył w Powstaniu Wielkopolskim, w tym w szturmie na lotnisko na Ławicy, został odznaczony Krzyżem Walecznych, awansowany na kaprala, a następnie na plutonowego. Podczas kampanii 1920 jego batalion stacjonował na granicy polsko-niemieckiej. W l. 1922-1926 podoficer zawodowy WP, służbę ukończył w stopniu sierżanta.
W latach 1927-1939 był etatowym pracownikiem w biurze Wielkopolskiej Chorągwi Harcerzy. Od 1927 był także komendant Gniazda 2 PDH, wielokrotnie komendantem obozów 2 PDH. W 1927 roku otrzymał stopień podharcmistrza, a w 1929 harcmistrza. Nazywany był przez harcerzy „Komarem” lub „Poplesiem”. Jego pasją było przewodnictwo turystyczno-krajoznawcze po Poznaniu, szczególnie interesowały go zabytki Starego Miasta. Lubił także wędrówki po górach, starał się przekazać harcerzom miłość do gór, do Podhala, Spisza i Orawy, a także do ziem kresowych. Często barwnie opowiadał przy ognisku harcerzom o Powstaniu Wielkopolskim, Powstaniach Śląskich, walkach o Lwów w 1918 i innych epizodach z walk o niepodległość. Był człowiekiem skromnym, dobrze zorganizowanym, punktualnym. Posiadał duży zbiór pamiątek harcerskich.
W 1939 zmobilizowany, uczestniczył w Kampanii Wrześniowej. Do końca 1939 ukrywał się w Poznaniu przed gestapo, następnie przedostał się do GG. Spędził wojnę w Ostrowcu Świętokrzyskim, gdzie należał do Armii Krajowej. Po wyzwoleniu wrócił do Poznania. Przeżycia wojenne spowodowały, że był mniej pogodny i bardziej zamknięty w sobie niż przedtem. Zamieszkał w Buku, był inicjatorem założenia Spółdzielczych Warsztatów Harcerskich w Buku, które dały początek późniejszej Spółdzielni Krawieckiej „Bukowianka”. Pełnił też służbę w ZHP w Komendzie Chorągwi Wielkopolskiej ZHP jako wizytator drużyn i obozów.
W dniu 6 kwietnia 1950 roku został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa pod zarzutem organizowania konspiracji harcerskiej w Buku. Skazany na 6 lat więzienia z osławionego stalinowskiego paragrafu za „zamiar obalenia przemocą ustroju państwa”. Zmarł w więzieniu przy ul. Młyńskiej w Poznaniu, w dniu 6 grudnia 1950 roku. Oficjalnym powodem zgonu podanym przez lekarza więziennego było „niedomaganie serca”, najprawdopodobniej jednak zmarł wskutek bicia i tortur przez funkcjonariuszy UB.
Został pochowany 9 XII 1950 w Poznaniu na cmentarzu jeżyckim (na Ogrodach przy ul. Nowina). Pogrzeb odbył się bez orkiestry, bez pocztów sztandarowych, bez przemówień – obecnych było jednak mimo ubeckiej inwigilacji sporo osób. Był to akurat początek najgorszego okresu stalinowskiego terroru, który tak bardzo odbił się i na harcerstwie. Jego grób został odnowiony i oznakowany krzyżem harcerskim w 1986 roku z inicjatywy Harcerskiego Kręgu Seniorów z Buku. Po przemianach demokratycznych w Polsce został formalnie zrehabilitowany. Pośmiertnie Rozkazem Naczelnika ZHP w dniu 20 I 1997 r. nadano hm. Janowi Poplewskiemu Srebrny Krzyż Za Zasługi dla ZHP z Rozetą i Mieczami (odznaczenie przyznawane harcerzom – uczestnikom zbrojnych walk o niepodległość Polski). W 1999 5 Bukowska Drużyna Harcerska przyjęła jego imię.
Więcej informacji na temat życiorysu hm. Poplewskiego można znaleźć w broszurach:
Kazimierz Mielcarek, Wspomnienia o śp. Druhu harcmistrzu Janie Poplewskim, Poznań 1995,
Marian Pietrzykowski, Wspomnienia o śp. Druhu harcmistrzu Janie Poplewskim „Jasiu” (z lat 1945-1950), Poznań 1996.
Tekst ze strony www.historia.nowemiasto.zhp.wlkp.pl/postac/jan-poplewski za zgodą Komisji Historycznej Hufca ZHP Poznań Nowe Miasto
Najnowsze komentarze